7 گام برای آنکه حافظه بهتری داشته باشیم

تعریف هوش و استعدادش را زیاد شنیده بودم ولی وقتی اولین بار از او درس پرسیدم و دیدم که معنی هیچ یک از واژگان را نمیداند و حتی نام یکی از نویسندگان آثار موجود در کتاب را به خاطر نمی آورد مبهوت شدم در اولین امتحان کتبی نیز نتیجه مشابه بود و او به اکثر سؤالهای حفظی پاسخ صحیح بود. وقتی دلیلش را پرسیدم به پاسخی تکراری رسیدم که بارها از زبان بچه ها شنیده ام؛ اینکه حافظه ام خوب نیست و در درس های حفظی مشکل دارم اینکه به درس های فهمیدنی همین که سر کلاس گوش بدهم و چند تا تمرین در خانه حل کنم مسلط می شوم؛ اما درسهای حفظ کردنی را باید چندین بار بخوانم و تازه باز معلوم نیست که بتوانم در کلاس یا موقع امتحان پاسخگوی سؤالها باشم !

پرسیدم میخواهی حافظه ات خوب شود یا مثل بعضی از دانش آموزان به قدرت تحلیلت افتخار میکنی و حوصله وقت و انرژی گذاشتن برای تقویت حافظه ات را نداری؟! کمی فکر کرد و گفت نه وقت میگذارم یک زمانی فکر میکردم که فقط با هوش تحلیلی میتوانم موفق شوم اما حالا می بینم که داشتن حافظه خوب یا حداقل متوسط هم ضروری است و باید به این بخش هم توجه کنم دانش آموز من برای بهتر شدن حافظه اش هفت گام را مرحله به مرحله طی کرد و در نهایت به نتیجه ای موفقیت آمیز رسید شما نیز میتوانید این گامها را طی کنید و شاهد بهتر شدن حافظه تان باشید

گام اول: در گام اول باید بپذیری که یک بار خواندن کافی نیست این واقعیتی است که جز معدودی از نوابغ هیچ کس با یک بار خواندن یک مطلب نمیتواند آن را در خاطر بسپارد حتی مطالبی که به آنها علاقه مندیم به مرور زمان از خاطر ما میرود چه رسد به مطالبی که به آنها علاقه چندانی نداریم؛ پس خواندن و مرور مستمر، بهترین راه برای به خاطر سپردن مطالب است؛ در ضمن باید توجه داشت که اگر در یک روز چندین بار یک مبحث را بخوانی آن مطلب در حافظه کوتاه مدت تو تثبیت میشود و در همان روز یا فردای آن روز به خاطرت خواهد ماند؛ اما اگر بخواهی که آن مطلب در حافظه بلند مدتت تثبیت شود باید در روزهای متعدد آن مطلب را مطالعه کنی برای مثال، مطلبی را که برای بار اول میخوانی باید در طی یک هفته، یک روز در میان مرور کنی و در هفته های بعد حداقل یک بار مروری سریع روی آن داشته باشی تا مطمئن شوی که آن مطلب در خاطرت مانده است.

گام دوم: استفاده از یک رژیم غذایی سالم و مناسب نه تنها برای جسم مفید است بلکه برای مغز و حافظه نیز لازم است طبق نظرات آکادمی عصب شناسی آمریکا خوردن میوه ها و سبزیجاتی مثل توتها، کلم بروکلی اسفناج ،هویج مرکبات گوجه فرنگی و سیب زمینی که حاوی میزان زیادی آنتی اکسیدان هستند، می تواند توانایی ارتباط سلولهای مغزی را با یکدیگر بالا ببرد و خطر آسیب رسیدن به آنها را پایین بیاورد.

توجه داشته باش که چربی ها قادرند حواس ذهنیات را کاهش دهند پژوهشی در دانشگاه تورنتو نشان داد که مهارت های ذهنی مانند ،حافظه هوشیاری تشخیص، فاصله و یادگیری ،قوانین در موش هایی که رژیم غذایی چربی ۴۰ درصد داشته اند فروکش کرده است. این علائم با مصرف چربیهای اشباع شده تشدید شد؛ زیرا وقتی چربی بالا میرود جریان خون کاهش یافته و در نتیجه اکسیژن رسانی به اعضای بدن از جمله مغز کاهش می یابد. همچنین افزایش چربی متابولیسم گلوکز را که منبع عمده انرژی سلول و تنها منبع انرژی سلولهای مغزی است کند میکند؛ پس تا حد امکان از مصرف روغن های جامد و مواد غذایی سرخ شده، به خصوص چیپس، پرهیز کن.

از خوردن غذاهای سس دار نیز پرهیز کن؛ زیرا بر اساس تحقیقات انجام شده روی عادات غذایی بیش از هشت هزار نفر استفاده از سس ها و غذاهای سویادار باعث کاهش قدرت حافظه میشود. نوشیدنی های کافئین دار نیز به علت دارا بودن موادی به نام تانن اسید تانیک که ۷۵ درصد آهن موجود در بدن را از بین میبرند باعث اختلال در حافظه میشوند؛ زیرا وجود آهن برای عملکرد صحیح حافظه لازم است. به جای این مواد بهتر است که از غذاهای دریایی استفاده کنی؛ چون روغن امگا سه که در غذاهای دریایی و گردو وجود دارد باعث تسهیل ورود جریان خون به مغز می شود.

گام سوم: ورزش کن، ورزش های قلبی عروقی، مانع از دست رفتن حافظه میشود پزشکان بر این عقیده اند که ورزش گردش خون را در مغز بالا میبرد و نمی گذارد که بافت های عصبی مغز با بالا رفتن سن به سرعت از بین بروند دانشمندان یک مؤسسه تحقیقات بیولوژیکی نیز دریافتند در مغز موش های بالغی که تحت برنامه ورزشی قرار گرفته اند تولید سلولهای مرکز حافظه (هیپوکامپ) افزایش داشته است؛ در ضمن ثابت شده است که انجام حرکات ورزشی دلخواه چند برابر بیشتر از انجام یک مجموعه از حرکات ورزشی غیر متنوع در این زمینه تأثیر خواهد داشت؛ پس به جای یک گوشه نشستن و بازی با کامپیوتر یا وقت گذرانی با تلفن همراه زمانهایی از روز را به ورزش اختصاص بده؛ حتی در زنگ های تفریح خوب است که به حیاط بروی و کمی بدوی یا نرمش کنی.

گام چهارم: با استفاده از سلولهای خاکستری مغز و وادار کردن آنها به فعالیت در زمینه های مختلف مغزت را ورزش بده با به کارگیری راه های بسیار ساده میتوان به رشد و ترمیم سلولهای عصبی و افزایش شاخه های سلولهای عصبی دندریت کمک کرد. فکر کردن به چیزهای زیبا و مثبت یک راه است؛ همچنان که استفاده از کلمات جدید و تجربه مزه ها و بوهای جدید، تغییر مسیر هر روزه و رفتن از یک راه جدید همه باعث میشود که اعمال تو در کورتکس مغز تجزیه و تحلیل شود، کورتکس عالی ترین لایه مغز است و کارهایی را که نیاز به درک و تیزذهنی دارد انجام می دهد. اعمالی که برای ما به صورت عادت در می آیند از سطح کورتکس پایین میایند و در بصل النخاع انجام میشوند؛ پس با تغییر عادت میتوانیم کورتکس خود را از بی فعالیتی خارج کنیم و از آن کار بکشیم.

گام پنجم: خوب و به موقع به خواب؛ زیرا با یک استراحت خوب مغز میتواند اطلاعات بیشتر و بهتری را به حافظه ات باز گرداند وقتی خواب هستی مغز وظیفه مهم دسته بندی اطلاعات انباشته شده در روز را برای استفاده های آتی تو بر عهده دارد؛ بنابراین اگر خواب خوبی نداشته باشی مغز در این فرآیند درست عمل نمی کند و به سادگی اطلاعات خود را فراموش میکنی.
گام ششم: برای آماده ساختن حافظه بین مطالبی که خوانده ای و آنچه که از قبل میدانی یا بین مطالبی که در حال حاضر میخواهی به خاطر بسپاری ارتباط و تداعی معانی برقرار کن؛ یا میتوانی از روش سرواژه سازی استفاده کنی و با مجموعه آثار یک شاعر یا نویسنده یک کلمه خاص بسازی؛ در واقع تداعی معانی آگاهانه و کنترل ،شده دقیقا همان حافظه تربیت شده و قابل کنترلی را ایجاد میکند که به دنبال آن هستی

گام هفتم: ریلکسیشن میتواند در به خاطر آوردن مطالب به خصوص وقتی دچار اضطراب شده ای بسیار مفید باشد. برای ریلکسیشن لازم است که چشمهایت را ببندی و بدنت را به ترتیب از سر تا نوک انگشتان پا آرام و رها کنی ماندن در حالت ریلکسیشن میتواند بین ۳ تا ۱۰ دقیقه به طول انجامد دقت کن که در این مدت قرار نیست که بخوابی؛ بلکه اعضای بدن و ذهنت باید آرام و رها شوند تا بتوانی مطالب آموخته شده را بهتر به خاطر بیاوری یا برای فراگیری مطالب جدید آماده شوی.